مصاحبه با شهروند نمونه کشور

هما خوزستان: وقتی برای اولین بار خبر تلاش یکی از شهروندان نمونه کشور، پیرو کاشت و آبیاری درختان را بدون در اختیار داشتن هیچ امکاناتی و با هزینه شخصی خودشان در تلویزیون و دیدم و فعالیتهای او را از طریق تلویزیون و روزنامه ها یکی پس از دیگری دنبال کردم برآن شدم تا ایشان را از نزدیک ببینم و از اهداف و اقدامات شان در این زمینه بپرسم. مردی که بخاطر خدمت به فضای سبز در اهواز، فرهنگ شهر را مزین به فضای سبز نمود. هنگامیکه برای دیدار با این شهروند پرتلاش کشور به منطقه فرهنگ شهر رفتم، تمام مردم منطقه او را میشناختند و از تلاش ها و پیگیری های او برایم گفتند. آنجا بود که متوجه شدم ایشان پیگیر حل مشکلات مردم نیز هستند. حاج امیر دورفرد، بنیانگذار چتر همیشه سبز خوزستان، درخت کونوکارپوس، ضمن توجه برای ایجاد محیطی پاک و سالم برای شهروندان، درصدد است تا با بالا بردن سرانه فضای سبز شهر اهواز به کم شدن هزینه¬های کاهش آلودگی و میزان آن توسط دولت کمک قابل توجهی کند.
از حاج امیر دورفرد درباره چگونگی بالا بردن موقعیت شهر به لحاظ خدمات شان پیرامون فضای سبز شهر پرسیدم که ایشان اینگونه بیان کردند:
بعد از اتمام خدمت من در شهرها و روستاهای اطراف و احداث جاده و مدارس، سخت ترین کار من کاشت درختان و رسیدگی به فضای سبز استان بوده است. من حدود هشت هزار درخت کونوکارپوس در مناطق مختلف من جمله در فرهنگ شهر کاشته ام و بدون دراختیار داشتن هیچ امکاناتی خودم به تنهایی آنها را آبیاری کرده ام.
از ایشان درباره مضرات درختان کونوکارپوس پیرو آلودگی هوای شهر که مدتی است ذهن همه را بخود مشغول کرده است سوال کردم. که اینگونه پاسخ دادند:
درخت یکی از زیباترین مظاهر خلقت است و تجلی گر زیبایی های آفرینش است. پالایش هوا توسط درختان، منجر به جذب میزان آلودگی ذرات ریز معلق در هوا میشود که این موضوع به کم شدن هزینه¬های کاهش آلودگی و میزان آن می¬انجامد. طبق تحقیقاتی که من از مکانهای مختلف بخصوص از دانشگاه چمران داشته ام، درختان کونوکارپوس هیچگونه زیانی برای محیط زیست نداشته اند و آلودگی های هوا مربوط به موارد دیگری است.
در روزنامه ای خوانده بودم که دورفرد تنها مردی است که برای درختان اشک میریزد. علت را از ایشان جویا شدم که بیان نمودند:
اگر به شهر توجه کنید مشاهده میکنید که متاسفانه تمام درختانی که من با مشقت کاشته بودم اخیرا قطع کرده اند. من تلاش زیادی کردم تا دیگران را متوجه کنم که این درختان هیچ گونه مشکلی ندارند و هیچ آسیبی به محیط زیست وارد نمیکنند.
اقای دورفرد همانطور که مستحضر هستید گرده افشانی این درختان منجر به ایجاد آلرژی و حساسیت در مردم شده است. چه توضیحی برای این مشکل به لحاظ علمی وجود دارد؟
همانگونه که میدانید در تلویزیون اهواز عده ای اظهار داشتند که در موقع گل دهی این درختان مردم دچار تنگی نفس میشوند. اما این یک شایعه بی اساس است. اصلا به فرض، به فرض هم که اینگونه باشد، من برای این موضوع راهکار داده ام. اهواز شهر آلوده ای است و آلودگی ها تنها توسط درختان جذب میشود. باید مثل سایر شهرها درختان مرتبا شسته شوند تا آلودگی ها توسط شهروندان و عابرین استنشاق نشود و من قبلا طی نامه ای پیشنهاد شستن درختان را ارائه داده بودم.
از شهروند نمونه کشور درباره ارتباط نداشتن گرده افشانی درختان با آلرژی و حسایست شهروندان سند و دلایل علمی خواستم که ایشان ضمن اظهار ناراحتی و اندوه بسیار از شنیدن شایعات مطرح شده گفتند:
هدف اصلی من از کاشت درختان و آبیاری آنها خدمت به خلق بوده است. من نزد آقای دکتر محمد سعید مصدق از اساتید دانشگاه چمران رفتم. ایشان اظهار داشتند روزی هشت ساعت زیر این درختان به تحقیق و پژوهش مشغولند. ولیکن، تاکنون هیچگونه مشکلی به لحاظ تنفسی برای ایشان بوجود نیامده است. تعداد زیادی از اساتید دانشگاه چمران و تعدادی از اساتید دانشگاه تهران من جمله بخش گیاه پزشکی، این مشکل را رد کرده اند و اینگونه بیان نمودند که گرده افشانی این درختان هیچگونه ارتباطی با مشکلات آسم و افراد حساس ریوی ندارد.
از ایشان درباره آسیبی که ریشه درخت کانوکارپوس به زیرساختهای شهری وارد میکند پرسیدم که گفت:
متاسفانه بار اولی که من این درختان را کاشتم هنوز تجربه و اطلاعات کافی برای کاشت آنها وجود نداشت. کسی هم نمیدانست که شیوه صحیح کاشت آنها چگونه باید باشد و من بوته درختان را در عمق 30 سانتی متری زمین کاشتم. ولی بعد متوجه شدم که در بعضی جاها رشد ریشه های سطحی درخت منجر به وارد کردن خسارت به زیرساختهای شهری شده است. اما این مشکل قابل حل است. باید بجای کاشت نهال این درخت در عمق30 سانتی متری زمین، آنرا در عمق 80 سانتی متری بکارند. درواقع بخشی که بصورت فضای خالی از این حفاری باقی می ماند جهت آب خوری درنظر گرفته میشود که بعداز رشد سریع درخت، این بخش پر از خاک میشود و در اینصورت تخریبی در زیرساختهای شهری بوجود نخواهد آمد. من در اینترنت و در روزنامه ها و حتی در پژواک شهر گفته ام و در سطح شهر منتشر نموده ام که حتی برای جلوگیری از آسیب ریشه درختانی که تاکنون کاشته شده و در سطح شهر رشد نموده است نیز راه حل وجود دارد. بجای قطع نمودن درختان، میتوان با حفر زمین در اطراف درخت، ریشه های سطحی درخت را از بیخ قطع نمود. دراینصورت جلو رشد ریشه ها گرفته میشود و درخت فقط به رشد طولی خود ادامه میدهد.
درباره برخورد درختان با سیم های برق سوال کردم که پیشنهاد کردند سیم های برق روپوش دار بشوند.
همچنین ایشان درباره کوتاه نمودن درختان گفتند:
بنابر آنچه که توسط دانشگاه چمران و سایر جاها گفته شد، این درختان هیچگونه مشکلی برای محیط زیست ندارند و نباید کوتاه شوند و باید اجازه دهند این درختان به رشد طولی خود تا حد ممکن باتوجه به مزایای آنها ازقبیل کاسته شدن از شدت نور آفتاب و کاهش دما و همچنین سایه افکنی¬شان ادامه دهند. دورفرد افزود: منظور از هرس اینست که تنها شاخ و برگهایی که اضافه هستند هرس شوند نه آنکه سر درختان را قطع کنند و آنها را به درختچه تبدیل کنند. در ادامه دورفرد گفت: تا بحال هر انتقادی درباره درختان کونوکارپوس شده است من جوابهای منطقی داده ام. متاسفانه طی سالهای اخیر درختان بسیاری قطع شده اند. برخی نیز بخاطر نوع چوب آن به تجارت مشغول اند و به بهانه زیان داشتن این درختان آنها را قطع میکنند. اما اهواز شهر آلوده ای است و وجود درختان بلند و مرتفع در کاهش آلودگی ها بسیار موثر است. همچنین در بسیاری از شهرها درختان شماره دارند و حقوق درختان محفوظ است که من این موضوع را به شهرداری پیشنهاد داده ام. ولیکن، متاسفانه هنوز عملی نشده است.
در نهایت پیرو آلودگی های شهر اهواز، از سبزترین مرد استان سوال پرسیدم که شما با چه منطقی میگویید این درختان هیچ مشکلی ندارند که ایشان اظهار داشتند این موضوع به وضوح روشن است.
در ادامه دورفرد گفت: گنه کرد به کرمان آهنگری به شوشتر زدند گردن مسگری
در کشورهای خلیج و عربستان سعودی بیش از چهل سال است که سرانه فضای سبز آنها این درختان میباشد. در امریکا نیز جنگلی از این درختان وجود دارد که باید گفت اگر این درختان مشکل داشتند تاکنون میبایست مردم آن دچار خفگی میشدند. بطور کلی در کشور خودمان نیز بویژه در بندرعباس، بوشهر، بهبهان و سایر شهرهای خوزستان این درختان حجم بیشتری را نسبت به سایر درختان دربرمیگیرد. اما فقط در اهواز به وجود این درختان خرده گرفته شده و مشکلات را به این درختان نسبت میدهند و من نمیدانم علت آن چیست. کسانی که به دنبال علت آلودگی ها در اهواز هستند باید به دنبال عوامل اصلی آلودگی ها باشند. متاسفانه همانگونه که در برنامه ثریا دیدیم به وجود مشکلات اصلی آلودگی هوا در شهر اشاره ای نشد. سپس دورفرد به انواع آلودگی ها و عوامل تشدید کننده آنها در شهر اشاره کرد مانند ریختن آب فاضلاب به رودخانه، زباله هایی که دفع شده است و وجود گاز متان در آنها باعث آتش گرفتن خودبخودی آنها در برومی شده است که این منجر به تولید گاز سمی متان و استنشاق گازهای سمی توسط شهروندان میشود.
در ادامه دورفرد به وجود فلورهای نفتی موجود در هوا و همچنین به وجود برخی از کارخانه هایی که شاید بدون فیلتر کار میکنند و یا تعویض فیلترهای آنها به تعویق می افتد اشاره کرد و گفت: باید به وجود ماشینهای متحرک ازقبیل ماشینهای دیزل و ماشینهای ثابت مانند نیروگاه ها که سوخت آنها مازود است توجه شود چراکه توسط آنها ذرات ریز معلق در هوا پراکنده میشود که سرطانزا هستند و تنها چیزی که این ذرات را بخود جذب میکند وجود درختان است. همچنین باید فکری برای از بین بردن ریزگردهایی که در تابستان نفس مردم را بند می آورد بشود.
از آقای دورفرد پرسیدم شما تا کنون چه اقدامی برای اثبات بی زیان بودن درختان انجام داده اید؟ از آنجاییکه ایشان طبع شعر داشتند اینگونه گفتند:
هرچه فریاد کشیدم کس به دادم نرسید عاقبت عمر درختان به پایان برسید
من مجبور شدم برای اثبات بی زیان بودن این درختان به دانشگاه چمران بروم. چرا که دیدم هر روز تعداد زیادی از درختان را در شهر قطع میکنند و در برخی خیابانها دیگر درختی نمانده است. به ناچار با اساتید بخش گیاه پزشکی دانشگاه جلسه گذاشتم و مشکل را مطرح کردم. اما دیدم آنها از نگرانی من متعجب شده اند و صحبتهایی مبنی بر بی زیان بودن درختان میکنند. آنها مقالات بسیاری مطالعه کرده بودند که طی آن اظهار داشتند این درختان نه تنها زیانی برای طبیعت و شهروندان ندارند بلکه اتفاقا خلاف آنچه شایعه پراکنی شده است، فواید بسیاری برای شهر دارند و از آنها در تهیه دارو و درمان برخی از بیماری ها استفاده میشود. قریب به شصت و یک نفر از اساتید گروه گیاه پزشکی دانشگاه چمران من جمله خانم دکتر مهرانگیز چهرازی محقق و استاد دانشگاه، آقای دکترنوراله معلمی، آقای دکتر محمد سعید مصدق دکتری گیاه پزشکی از دانشگاه انگلستان، آقای دکتر فرخی و آقای دکتر کشکولی از روئسای با تجربه و قدیمی دانشگاه چمران و نیز طی تماس دانشگاه چمران با دانشگاه تهران، بی ضرر بودن این درختان را امضا و به تایید رسانده اند.
از آقای دورفرد سوال کردم بنظر شما عامل اصلی گرمای شدید و همچنین آلودگی هوای شهر اهواز که منجر به مراجعه بیماران حساس ریوی به بیمارستانها شده است چه چیزی میتواند باشد؟
ایشان فرمودند: اهواز به دلیل گرمای زیاد نیاز به سرانه فضای سبز بالایی دارد. اما متاسفانه سرانه فضای سبز شهر اهواز از سایر شهرها و حتی از شهر کویری یزد نیز کمتر است. من جهت بالا بردن فضای سبز شهر اهواز پیشنهاد داده ام که هنگام ارائه پروانه ساختمان، کشت درخت در آن قید بشود و در پایان کار، در صورتی که کشت درخت موجود باشد پایانکار ارائه شود. دورفرد افزود ای کاش به جای مقصر شمردن من و درختان، به دلایل اصلی آنچه که هوای شهر را آلوده میکند پرداخته شود و مردم بدانند که استفاده از هوای پاک و سالم حق آنها می باشد.
دورفرد به وجود چاه های نفت در اطراف شهر اشاره کرد و گفت: اگر سه درصد از هوای شهر کربن باشد دیگر انسانی زنده نمی ماند پس ما نیاز به درختان زیادی برای تولید اکسیژن داریم.
بعد از ارائه تمامی شواهد علمی و مستندات مبنی بر بی زیان بودن درختان کونوکارپوس از ایشان سوال کردم بنظر شما این درختان چه فواید و کاربردهای دیگری دارند؟
دورفرد گفت: کاشت این درختان بصورت متراکم و در چند لایه در کنار رودخانه ها با توجه به ویژگی منحصربفرد آنها در رشد طولی و دربخش ریشه، میتواند تا حدودی باعث جلوگیری از فرسایش خاک و همچنین مانع از بروز سیل و طغیان رودخانه ها شود.
در پایان از امیر دورفرد درباره چگونگی تمایل و اشتیاق شان برای پیگیری به امور شهری پرسیدم که وی گفت: در شهر مشکلات زیادی از قبل بر روی هم انباشته شده است. از جمله فاضلاب هایی که در دست پیگیری است و این باعث تلاش شبانه روزی استاندار محترم خوزستان آقای دکتر شریعتی شده است و ایشان تا پاسی از شب و گاهی نیز تا ساعت چهار صبح در دفترشان پیگیر امور هستند. همچنین آقای محمد جواد اشرفی مدیرکل محیط زیست استان خوزستان که با عملکرد جهادی شان پیگیر امور در تمام استان خوزستان اعم از شهرها و روستاهای اطراف بمنظور حفظ و سلامتی مردم هستند و عملکرد جهادی آنها قابل تقدیر و تشکر است و من به نوبه خودم بعنوان یک شهروند نمیتوانم نسبت به مسائل و مشکلات شهر و هم میهنانم بی تفاوت باشم.
مصاحبه کننده: شهرزاد احمدزاده