جامعه امروز ما پر از آسیب و تنش هایی است که مداوم تکرار می شوند و هنوز نتوانستیم با این آسیب ها که یکی از آنها اعتیاد است به خوبی مقابله کنیم .

اعتیاد به مواد مخدر ،اعتیاد به دنیای مجازی ،اعتیاد به هر چیزی که زندگی ما را به وضع نامناسب می کشاند. ناآگاهی و ندانستن مهارت های زنذگی ، ثمره ای جز بی انگیزه بودن و پرخاشگری و خودکشی …به دنبال ندارد.

باید با نگاه روشن و واقعی تری به درون جامعه و شهرمان این زیان مخرب را جستجو کنیم و خواهیم دید در پارکها و گوشه کنارخیابان ها و حتی مغازه های بسیاری که این روزها به نام سفره خانه ،فضای فریبنده ای را برای نوجوانان به راه انداخته اند توجه بیشتری داشته باشید.

 اکنون معضل اعتیاد به سن نوجوانان کم تجربه هم سرایت بیشتری داشته است و بیرون از خانه چنان قلیان فروشی ها و سیگار فروشی ها بازار داغی را بوجود آوردند  و در هر چند قدمی خیابان ها به تعارف این معضل زشت به کودکان ونوجوانان را شاهد بوده ایم . باید گفت چه علتی به پیشرفت اعتیاد درنوجوانان شهرمان دخالت داشته است.

سوال اینجاست چه چیزی در بوجود آمدن شرایط  تنوع اعتیاد درشهرمان تاثیر داشته است ؟ چه کسانی مسول این آسیب مخرب به این گروه سنی حساس هستند ؟  آیا هنوز وقت اندشیدن جدی به این موضوع فرا نرسیده است ؟  کدام سازمان و ارگان یا نهاد مسولیت این آسیب جسمی و روانی اعتیاد را می پذیرد؟

اشتباه این پدیده ناهنجار آسیب زای اعتیاد  در شهرهای مختلف کشورمان از جمله شهر اهواز در کجاست ؟ آیا ما آنگونه که باید مهارت و آگاهی لازم به عموم مردم و بخصوص سطح آسیب پذیرنوجوانان را اجرایی نکرده ایم یا اینکه بیکاری و شرایط بد خانواده ها و اجتماع در تامین نیاز های اولیه سبب روی آوردن به این معضل شده است؟

آسیب اعتیاد به نوجوانان شهر ما بسیارنزدیک شده است . ما باید این مشکل را جدی تر درک کنیم و برنامه های آموزشی و تخصصی بیشتری در جهت ارتقای آگاهی و مهارت به خانواده ، مدرسه و محیط شهرخود داشته باشیم و مهمترین هدف باید آموزش مهارتهای پیشگیری از اعتیاد و ترتیب برنامه های شاد و متنوع در جهت ایجاد روحیه نشاط و امید در بین نوجوانان خانواده باشد.

البته مطلب تأثر برانگیز دیگری که در شهر اهواز برای نوجوانان گزارش و تحقیق شده مسله دست رسی  آسان به مواد اعتیاد آور برای نوجوانان است. آری درست متوجه شده ایم همه چیز برای زمینه اعتیاد حاضر و مهیا است که نوجوانان پرانرژی ما بر اساس نا آگاهی و عدم دانستن  مهارت های زندگی ناخواسته گرفتار این پدیده شوم می شوند  چراکه این احساس ناخوشایند و وابسته شدن درد آور اعتیاد در تمام مراحل زندگی آنها سایه تاریک بر روان آنها بر جای خواهد گذاشت.

من به این آسیب زیان آور در سطح نوجوانان فکر و تحقیق بسیارانجام داده و مطمئن هستم اعتیاد می تواند ابتدا ریشه در خانواده ها داشته باشد به عنوان مثال زمانی که پدر یا مادری به اعتیاد گرفتار هستند پس فرزندان هم بر اساس الگو پذیری که از والدین خود دارند به اشتباه وارد این تکرار زیان بار شده اند و  بدون اینکه از آسیب اعتیاد به خود و آینده زندگی شان اطلاع داشته باشند وارد اعتیاد می شوند که خارج شدن از این معضل به زمان و درمان دارویی بیشتر نیازخواهند داشت.

بنابراین دلیل اصلی اعتیاد در بحث نوجوانان ابتدا خانواده و ارتباط والدین باهم و برخورد کلامی آنان و نیز عدم درک تغییرات شرایط سنی نوجوانان است و تاکید من بر این نکته مهم است که نوجوانان در خانواده باید دیده و شنیده شوند و یک توجه خاص نسبت به روند رشد و تحولات روحی و روانی وهمچنین جسمی آنها در این سن حساس شکل بگیرد و بدانیم که تنهایی و نپذیرفتن نوجوانان باعث فرار و پناه بردن به اعتیاد در هر شکل آن خواهد شد. چرا که مهم ترین قسمت تربیت ومهارت باید در خانواده انجام گیرد که اگراین مرحله اول به نحوی مناسب صورت نگیرد نوجوانان ما وارد اجتماع شده و بیشتر آسیب خواهد دید. نباید خانواده ها در آموزش دادن مفید و تربیت صحیح نوجوانان خود کم اهمیتی داشته باشند.

مطلب دیگر در بحث علت روی آوری نوجوانان به اعتیاد را باید درفضای شهری جستجو کرد که فضای لازم را برای روی آوری نوجوانان به این معضل اجتماعی فراهم کرده است . چرا در کنار  رودخانه کارون و درون سفره خانه های سنتی  و فضای سبز ورودی های شهر اهواز ؛ پارک ها به جای اینکه مکانی برای تفریح  خانواده  ونسل جدید باشد به بساط قلیانی ها و دود و دم معتادان تبدیل شده است ؟  آیا ماموران اجراییات شهرداری تا کنون سری به پارک ساحلی زده اند و محل رد وبدل مواد وبساط دود و دم اعتیاد را از نزدیک دیده اند ؟ چرا درفضای پارکها تابلوی ممنوعیت استفاده از دخانیات مشاهده نمی شود و برعکس فضا برای دود و دم   نوجوانان وجوانان بوجود آمده است ؟

بطور مسلم هر کدام  از ارگان ها ی مربوطه در رفع  معضل اجتماعی اعتیاد  نقش دارند . نیروی انتظامی به عنوان متولی آسایش و امنیت مردم  و شهرداری به عنوان  اجرای قانون عدم استفاده از دخانیات در پارک ها و فضاهای شهری و ارگان های آموزشی مانند آموزش وپرورش نیز با دایر کردن زنگ مشاوره و برپایی کارگاه های مهارت های فردی وزندگی می تواند نقش آفرینی کرده تا بدین طریق شهری زیبا با هوای پاک و  نوجوانانی سالم داشته باشیم .

سکینه فرهادیان بابادی

کارشناس ارشد روانشناسی عمومی

مشاوره خانواده ،مدرس مهارت های زندگی به کودک و نوجوان