استفاده از مهارت (محروم سازی ) کودک در رفتار نامطلوب

محروم سازی کودک عبارت است از گذراندن چند دقیقه در گوشه و یا جای خلوتی که هیچ چیزی برای سرگرم شدن کودک وجود ندارد.

در این روش والدین نباید هیچ نوع توجهی را به کودک نشان دهند و باید به طور مداوم و هر زمان که رفتار نامطلوب اتفاق می افتد، از این روش استفاده نمود. در مهارت محرومسازی به کودک یاد میدهم که چه نباید بکند و عوارض منفی آن از تنبیه بسیار کمتر است.

به عنوان مثال زمانی که کودک ما در حال دعوا کردن یا خراب کردن اسباب بازی های خود است و رفتارهای نا مناسب از خود نشان دهد، این مهارت تاثیر بهتری نسبت به تنبیه و جریمه کردن کودک دارد و مدت زمانی که کودک خود را در این شرایط قرار می دهیم ، بین 4 تا 7 دقیقه می باشد.

نکته مهم این است والدین در زمان نگه داشتن کودک خود باید دقت کنند که توجه خود را نسبت به کودک کمتر کنند و مکانی که برای محروم سازی کودک قرار می دهند، کمی باید کسل کننده باشد .

یعنی اینکه احساس راحتی و آزادی قبل را نداشته باشد و در این مهارت باید کودک ما دلیل محروم شدن خود را بداند و عنوان مثالی روشن ، والدین هم برای کودک توضیح دهند که تا وقتی این رفتار نامناسب تکرار کند ،اینجا و بدون وسایل و شرایط دلخواهش بماند.

کودک در صورت عدم تکرار رفتار نامناسب خودش دیگر در مکان خسته کننده و  آن شرایط بدون وسایل دوست داشنی اش قرار نگیرد.کودک مدتی از نبودن امکانات دلخواه و وسایل ارزشمند خود دور می شود احساس ناخوشایندی را تجربه کند.

من در حرفه مشاوره و آموزش خود در مدیریت رفتاری والدین  به این مطلب تاثیر گذار اشاره کنم که: در مهارت محرومسازی کودک در رفتار نامطلوبش  والدین به مدت طولانی نباید کودک خود را  در این مکان مشخص نگه دارند و بنا به اقتضای سن  کودک و نوع رفتاری که کودک انجام داده و روحیات کودک خود تصمیم برای محروم سازی بگیرند.وبه نوع احساسات و مدت زمان دقت بیشتری داشته باشند.مثال :کودک سه ساله را نمی توان یک ساعت در اتاق یا گوشه ای

در زمان محرومسازی سازی کودک از  رفتار نامطلوب خود، شاید به انجام این مهارت حاضر نشود اما والدین می توانند با قاطعیت بیشتر او را به مکان کسل کننده که میتوان به عنوان مثال : گوشه ای از اتاق خلوت و یا جایی که مشغول تماشا تلویزیون و رضایت او نباشد ببرند و در صورت اولین رفتار مطلوب کودک خود بعد محرومسازی میتوان او را تشویق کرد.

همیشه درمهارت محروم سازی کودک ، چیزی را از کودک بگیرید که برای او دارای ارزش باشدبه عنوان نمونه تماشای برنامه و فیلم ، کامپیوتر و یا اسباب بازی دلخواهش…و درمدت زمان محروم سازی کودک علت را به او بگوییم تا اینکه کودک متوجه شود دیگر آن رفتار نامناسب نشان ندهدزیرا دوباره به این مکان کسل و خسته کننده بازمی گردد.

من در بیان مهارت محرومسازی کودک به این نکته اشاره میکنم که باید به کودک یاد دهیم که در صورت تکرار رفتار نامطلوب خود که  انجام دهد تمام شرایطی که قبل در بازی یا راحتی خانه و بیرون داشته پس گرفته  میشود و سعی کودک بر این باشد که به مکان خسته کننده بازنگرد و ساعات سخت را دوباره تجربه نکند در این صورت از تکرار رفتار نامطلوب خود دست برمی دارد.

*سکینه فرهادیان بابادی مشاوره خانواده
*کارشناس ارشد روانشناسی عمومی